MARTELLUS

MARTELLUS

cognomen Caroli, Maioris Domus Regni Franciae celeberrimi, cuius fil. Pipinus Rex, genuit Carolum M. Imperatorem. Sic autem dictus est, ob eximiam in bellisac proeliis fortitudinem: est enim Martellus Papioe mediocris Malleus; quô uti fabri serrum, ita ille hostes in proeliis ense contudit. Egidius Parisiensis MS. Karolini l. 1. de illo:

Et quia contusor tantus, contusus et ipse

Deinde fuit qui cum Christi contunderet hostes,

Ecclesiam tutudit, nunc carcere tunditur idem,

Poenali merito a tundi seu tundere verbo,

Nota magis laico sermone vocabula sumpsit.

Dictus tudites vulgari malleus ore,

Ille sui simul et contusi malleus orbis, etc.

Nempe eandem ob causam et Tudes seu Tudites dictus est, quod contundi hostes a victoribus victi et superari dicerentur, quod mallei seu tuditis proprium est. Quia porro Caroli huius memoria Saracenis inprimis, quos ille non semel fuderat contuderatque, formidabilis fuit, factum hinc, ut et Carolum praefatum, eius ex filio nepotem, non alio, quam Avi cognomine, Martelli videlicet donarent, ut auctor est Monachus S. Galli de Rebus Caroli M. l. 2. c. 22. Sed et Goffridum Comitem Andegavensem, henrici II. Regis Angliae parentem, eâdem quâ Carolus de causa, Martellum appellatum esse, testatur Historia Comitum seu Consulum Andegavens. et Albericus A. C. 1040. Carolum item I. Hungariae Regem et Carolum IV. Imperatorem docet Ioann. Abbas Laudun. Speculo Histor. MS. l. 11. c. 2. et l. 12. c. 35. apud Car. du Fresne Glossar. Atque ex hac loquendi formula, Martelli nomen inditum est ensi, quô hostes conteruntur, apud Froissardum Volum. 4. c. 53. etc. Vide quoque supra in voce Malleus; et plura de Carolo Martello, Pipini Regis patre, ut et de reliquis hôc cognomine insignibus, in voce Carolus. A voce Martellus, nomen accepit Martellagium, ius quoddam sic appellatum, quod Cenomanensi olim Comiti competebat, in Gallia, in universis mercibus, quae vel ab Artificibus, vel ab ipsis Mercatoribus in officinis propriis, vel in nundinis venum exponebantur, ita ut ex quacumque mercium specie, postquam Artifex vel Mercator caput unum selegisset, Martellagii redemptor seu firmarius, meliorem sibi adscribendi facultatem haberet. Nomen inde, quod primitus id iuris in mercibus duntaxat, quae martellô seu mallcô consicerentur, exigi soleret: sed postea ad alias quasvis traductum est, uti ex Regesto Ludovici Siciliae Regis docet Car. du Fresne in Glossario.